SARIYER BELEDİYESİ ENGELLİLER KOORDİNASYON MERKEZİ TARAFINDAN DÜZENLENEN SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİ TIBBİ ÖDEMELER VE YAŞANAN SORUNLAR PANELİ ENGELSİZ YAŞAM FUARI EXPO FUAR MERKEZİ

Ortopedik protez ve ortezciler olarak ortopedik engellilerin günlük yaşamda kullandıkları ortopedik protez ve ortezlerin imalatını ve uygulamasını yapmaktayız. Protezler olmayan uzvun kol ve bacaklar yerine yapılırken ortezler uzvun olması fakat foksiyonunun olmaması durumunda uzva destek amacı ile yapılan cihazlar olmaktadır . Derneğimiz 1992 yılında kurulmuş bir mesleki dayanışma kuruluşudur, halen 200 üyesi olup ülkemiz genelindeki meslektaşların sorunlarına çare olmaya çalışan ilk ve tek faal mesleki dernektir.

Ülkemizde bu hizmeti veren 300 ortopedik protez ve ortez uygulama merkezi bulunmaktadır. Bu merkezler 2008 yılında çıkan yönetmelik çerçevesinde sağlık bakanlığı tarafından ruhsatlandırılıp kurumsal kimliğine kavuşmuştur . Engellilerin rahat ulaşması ve uygun ortamda hizmet alması sağlanmıştır. Bu merkezlerde engellinin ihtiyacı olan protez ve ortezler istek yapan uzman hekim raporuna istinaden sosyal güvenlik kurumu geri ödeme kriterlerine göre uygulanmaktadır. Ülkemizde protez ortez konusunda eğitim veren 7 devlet üniversitesi 10 özel üniversite vardır.Bu okullarda protez ve ortez imalatını yapacak teknik elemanlar yetiştirilmektedir. 1982 yılından bu yana lise düzeyinde eğitim veren ortopedik protez ortez meslek lisesi, yürürlüğe giren kanunlarla kapatılmıştır, buda mesleğimiz için olumsuzluk olmuştur.

Sut hükümlerinin uygulanmasında yaşadığımız sorunlar ise ;

1-Geri ödeme yapan sosyal güvenlik kurumunun , belirlemiş olduğu kurallara göre , sağlık kurulu raporu hakem hastane raporu gibi kriter belirlenmesi ve bu kriterleri yerine getirecek hakem hastane sayısının yetersiz olması engellileri zora sokmaktadır. Engelli ileri teknolojik protez yaptırmak isterse bağlı bulunduğu ilden sağlık kurulu raporunu alıp hakem hastaneye gelmekte hakem hastane raporuda onaylarsa protez yapım aşamasına başlanmaktadır. Protez tamamlandıktan sonra tekrar hakem hastane uygunluğu yapılıp ilk hastane onayı istenmektedir.Bu işlemde , ciddi maddi, ve manevi, külfet oluşturmaktadır. Ülkemizde halen 3 hakem hastane olması ve bu hastanelerden rapor onayı istenmesi ileri teknolojik ürünlerden hastaların yararlanması engellemektedir. Her bölgede hakem hastane olması en azından hastaların kolay ulaşımı sağlanarak hizmet alması sağlanabilir.

2-Ortopedik protez ortezlerden katkı payı olarak engellininde ödemesi gereken ücretin ortaya çıkması engellileri zorlamaktadır.Çalışandan %20 emekliden % 10 gibi bir katkı payı alınması askeri ücretli olarak çalışan bir engelli için ciddi bir zorluk oluşturmaktadır. bu oran askeri ücretin brüt tutarının %75 ni gecemez ancak iki ayağındada sorun varsa her ikisi ayrı ayrı değerlendirilip 2 askeri ücretin %75 ni geçmeyecek oranda katkı payı alınması istenmektedir. Katkı payının kaldırılması yada daha az bir seviyeye çekilmesi mağduriyetleri engellemiş olacaktır.

3-Sosyal güvenlik kurumu geri ödenme kriterlerinin belirlendiği sağlık uygulama tebliği listesinde yer alan standart ürünlerin ozellikle, ortezlerin , son beş yıldır fiyatlarında düzenlemenin yapılmamış olması nedeniyle piyasa reel fiyatlarının çok altında kalmıştır. engellinin beş yıl önceki yaptırmış olduğu ortezi şuanda ancak fiyat farkı ödeyerek temin etmesi gerekmektedir, 5 yıl önce sosyal güvenlik kurumu 1600 tl ödediği orteze şu anda 1000 tl ödemektedir bununda %20 sinin katkı payı olarak düşülmesi halinde 800 tl geri ödeme alınabilmektedir. Yani fiyatlar son beş yılda yaklaşık % 50 geri çekilmiştir bizler uygulayıcılar olarak her nekadar maliyetlerimizi düşürsek de hizmet vermekte zorlanmaktayız ancak kaliteden ödün vermek zorunda kalıyoruz buda direk olarak engelliye yansımaktadır.Bunun nedenide yurt dışı kaynaklı ürünlerin dövize endeksli olması genel giderlerin işletme maliyetlerinin her yıl artması ve ödeme listesinin güncellenmemesidir. Kullanın sürelerininde ileri teknolojik protezlerde 10 yıl standart protezlerde 5 yıl olması değişim raporlarında hakem hastane onayının olması kullanıcıları zora sokmaktadır.

4-Sosyal güvenlik kurumunun ısmarlama protez ortez üreticileri ile sözleşme yapmaması nedeniyle her ilde farklı uygulamalar yapılmakta her ilde sut hükümleri farklı farklı yorumlanmakta ,istenilen evraklar farklı olduğundan geri ödemesi çok uzun zaman almaktadır. Bu durumdan hem uygulayıcı hemde hasta mağduriyeti doğmaktadır. Bu ürünler için ısmarlama protez ortez merkezleri ile sözleşme yapılması bu sorunun çözümü olacaktır.

5-2012 yılında uygulamaya başlanan microişlemcili protezlerin servis ve bakım masrafları sosyal güvenlik kurumu tarafından listede olmaması nedeniyle ödenmediği için bu maliyet engelliye yansımak zorunda kalmıştır.yada firmalar bu konuda engelliler ile karşı karşıya bırakılmıştır.

Uygulayıcılar olarak bizim isteğimiz, engellinin ekonomik ve resmi prosüdür konularında muhatap olmadan, kendisi için en uygun protez orteze kavuşmasının sağlanmasıdır.