Türkiye’de ortez alanındaki ilk gelişme Osmanlı Devleti’nde II. Abdulhamid dönemine rastlar. 1898'de Bonn Üniversitesi Cerrahi Profesörü Dr.Robert Rieder Paşa Türk Tıp Eğitimi’nde reform yapmak  ve Haydarpaşa’da yeni yapılan Tıp Okulu (Gülhane) binasını  kontrol etmek amacıyla İstanbul’a getirilir. Üç yıllığına gelen Rieder Paşa, Haydarpaşa Tıbbiye-i Askeriye Binası içerisinde inşaat denetimi sırasında düşerek beli ve bacağını kırar ve orteze olan gereksinim doğrultusunda atölye çalışmaları başlar.  Protez alanında yapılanma II.Abdülhamid’in Maliye Bakanı (Masarif Nazırı) Sadettin Paşanın bacağına ard arda yapılan üç amputasyon ve protez gereksinimi üzerine gelişir. Bu amaçla dört subay Paris’e bir yıllığına protez-ortez öğrenmek üzere gönderilir. İlk protez atölyesi Tersane-i Alatı Nazikiye ülkeye dönen Bahriye Çarkçısı Yüzbaşı Hüseyin Rıfat Beyin öncülüğünde kurulur ve 1914 yılında bu atölye Gülhane Hastanesi bünyesine taşınır.

Birinci Dünya Savaşında Trablus, Çanakkale ve Arabistan cephelerinde kaybedilen kol ve bacaklar protez-ortez çalışmalarının gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Hilal-i Ahmer (Kızılay) tarafından Bahriyeli Kazım Elgün dört yıllığına Viyana’da Lorenz’in yanına gönderilir ve döndüğünde Prof. Dr. Besim Ömer Akalın Paşa ile birlikte protez konusunda büyük hizmetler verir.  

İlk özel yapılanma ise  Kifidis tarafından olmuştur. Paris’te eğitim alan Kifidis, 1928’de Beyoğlu’nda özel bir protez-ortez atölyesi açar.

Ülkemizde mekanik ortopedinin ortaya çıkması ile ilgili bilgiler, Profesör Alpsoy’un 1951’de yayınlanan protez-ortez alanındaki ilk Türkçe kaynak olan Sun-i Uzuvlar ve Ortopedik Cihazlar kitabı ve Profesör Ege’nin bu alandaki yazılarından elde edilmektedir.

Ankara’daki ilk protez-ortez alanındaki çalışmalar, o dönemin Çocuk Cerrahisi ve Ortopedi Kliniği Başkanı Prof.Dr. Avni Duraman gayretleriyle Alman teknisyen Gerbert ve Almanya’da protez-ortez kursunu bitirerek 1948’de Ankara Üniversitesi’de çalışmaya başlayan teknik okul mezunu Fuat Çelik’in atölye kurulmasına öncülük etmesi ile başlar. Bu arada aynı yıl Alman teknisyen Hans Press de İstanbul Tıp Fakültesi’nde protez-ortez atölyesini kurmuş, ardından Nobe, Ziebel gibi Alman teknisyenler bu atölyede görev almışlardır. 1955’de Ankara Üniversitesi’nde kurulan atölyede Ahmet Yertut gibi teknik elemanların eğitimi sağlanmıştır. Yertut, 1957’de İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Ortopedi Kliniği’ne  geçerek buradaki atölye çalışmalarına destek vermiştir.

Ankara’da Prof. Dr. İhsan Doğramacı tarafından 1961’de kurulan Hacettepe Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu’nda, Protez-Ortez ve Rehabilitasyon uygulamalarının yapılması için 1965’de Protez-Ortez ve Biyomekanik Atölye ve Ünite’si kurulmuştur. Bu atölyenin kurulması ve gelişmesinde Dr. Necdet Güçlü başta olmak üzere Prof. Dr. Rıdvan Özker, Prof. Dr. Hidayet Erdem, Prof. Dr. Sabri Narman ve Prof. Dr. Candan Algun’un değerli katkı ve çalışmaları olmuştur. 1988 tarihinden bu yana projelerle Protez-Ortez Ünitesinin geliştirilmesine Prof.Dr. Gül Şener ve Prof.Dr. Fatma Uygur’un önemli katkıları olmaktadır.

1961’de Gülhane Ortopedi ve Travmatoloji Kliniği kurulduğunda teknisyenler ve ortopedi ve travmatoloji uzmanlarından oluşan bir grup dönüşümlü olarak İtalya’da Rizzoli Enstitüsü’ne eğitime gönderildi. Bu eğitim programı 1966 yılına dek sürdü ve Gülhane Protez-Ortez Atölyesi tüm bu çabaların ardından küçük bir ünite olarak hizmete girdi ve 1996 yılında Amerika’ya gönderilen Dr. Sabri Ateşalp’in katkılarıyla geliştirildi.

1995’de başlatılan kampanyaya maddi destek sağlayan halkımızın katkılarıyla Ankara’da 2000 yılında rehabilitasyon hizmeti vermek üzere 300 yataklı TSK Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi açıldı. Bu merkezin içerisinde birçok rehabilitasyon ünitesi ile birlikte 500 metrekarelik protez-ortez ünitesi de yer aldı.

1984’de Ege Üniversitesi Ortopedi ve Travmatoloji Anabilim Dalı’ndan Prof. Dr. Halit Özyalçın Glasgow Stratclyde Üniversitesi’nde protez-ortez kurslarına katılmış, döndüğünde Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi’ne bir atölye açtı.

1985’de Bakırköy’de Alman Hükümeti teknik işbirliği anlaşması çerçevesinde GTZ Projesi kapsamında  Ortopedi Teknisyen Sağlık Meslek Lisesi açılmıştır.

You may also like

10 Tricks to Reduce Belly Fat

Excess Tricks belly fat is among the most